Zabytki

Kościół w Żabiance

Pierwotny kościół był świątynią filialną parafii Drążgów, został wzniesiony w 1570 z fundacji Łukasza Lędzkiego. W 1575 stał się parafialnym. Ponowna erekcja parafii nastąpiła w 1731 roku.

Obecny kościół wybudowano (i konsekrowano) w 1745 kosztem Feliksa Bętkowskiego, starosty stężyckiego. W trakcie remontu generalnego w 2014 pod podłogą odkryto kryptę grobową.

Kościół jest usytuowany na skraju skarpy wieprzańskiej. Jest orientowany, drewniany, o konstrukcji zrębowej wzmocnionej lisicami, oszalowany pionowo. Jednonawowy, na planie krzyża. Nawa i prezbiterium mają wspólną kalenicę, kalenice ramion transeptu są niższe. Prezbiterium i ramiona zamknięte są trójbocznie. Przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia, przy nawie od zachodu i południa kruchty.

Ołtarz główny jest rokokowo-klasycystyczny (4. ćwierć XVIII wieku). Ma formę rozbudowanego tabernakulum zwieńczonego rzeźbą pelikana, z rzeźbami archaniołów Gabriela i Rafała oraz arcykapłanów Aarona i Melchizedeka po bokach. Za ołtarzem na ścianie prezbiterium umieszczona jest nastawa z baldachimu podtrzymywanego przez anioły oraz obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem (XVIII wiek), w drewnianej, pozłacanej sukience rokokowej (2. połowa XVIII wieku). W nowym, prawym ołtarzu bocznym znajduje się figura Chrystusa Ukrzyżowanego z kości słoniowej (XVIII wiek), w ozdobnej, drewnianej ramie z końca XVIII wieku, na haftowanym sieczką tle z tego samego czasu. Drugi ołtarz boczny pochodzi z XVIII wieku.

Ambona jest rokokowa (2. połowa XVIII wieku), prospekt organowy z 2. połowy XVIII wieku. Z krzyżami konsekracyjnymi związanych jest sześć luster z 4. ćwierci XVIII wieku, w ozdobnych, klasycystycznych ramach. Klasycystyczne jest umbrakulum (1787). Podstawy pod katafalk w formie trupich czaszek i lichtarz na drewniany paschał pochodzą z XVIII wieku.

W kościele znajdują się obrazy z XVIII wieku: św. Piotra i Pawła, św. Józefa z Dzieciątkiem, św. Wincentego à Paulo, czterech ewangelistów oraz portrety z XVIII – XIX wieku: Antoniego Sebastiana Sojewskiego, proboszcza kłoczewskiego; nieznanego biskupa, zapewne prymasa Michała Poniatowskiego; nieznanego duchownego, zapewne Łukasza Bętkowskiego (starosty stężyckiego); Jacka Bętkowskiego (sędziego ziemskiego stężyckiego, szambelana króla Stanisława Augusta). Do tego rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z 2. połowy XVIII wieku, krucyfiks barokowy (około połowy XVIII wieku) i barokowo-ludowy (XVIII wiek).

Wśród zabytkowych sprzętów liturgicznych jest między innymi monstrancja w stylu regencji (2. ćwierć XVIII wieku), z koroną w zwieńczeniu, podtrzymywaną przez dwa aniołki; kielich w stylu regencji (1732); klasycystyczna puszka (1787) fundacji Bętkowskich, z ażurową pokrywką, dzwonkiem i wisiorkami; krzyż ołtarzowy z relikwiami św. Jozafata (2. połowa XVIII wieku); barokowy zbiornik lawaterza z blachy miedzianej (1. połowa XVIII wieku); ornaty z XVIII wieku. Do tego Mszał Rzymski (Antwerpia 1682) i akt konsekracji kościoła z 1745 roku.

// Opracowanie: Stowarzyszenie Gmina Ułęż : blisko natury
// Zdjęcia: Mariusz Grzechnik

Strona www Parafii pw. Wniebowzięcia NBP w Żabiance: https://parafiazabianka.pl/

Show More

Gminy Pradoliny

Na co dzień grafik. Po godzinach pasjonat fotografii. Społecznik.
Back to top button